Rëndësia gjeopolitike e rrjeteve të gazit

Gazi natyror është i kufizuar për shkak të opsioneve të shtrenjta të transportit, ndaj dhe tubacionet e gazit natyror janë përdorur vazhdimisht si një mjet i presionit politik dhe bisedimeve.

Një nga fushëbetejat më të dukshme është kontinenti evropian, ku Rusia ka ushtruar ndikimin e vet përmes një rrjeti të ndërlikuar të tubacioneve.

Global Research në një artikull të posacëm paraqet informacion mbi katërmbëdhjetë rrjetet e tubacionit të Evropës.

1. Nord Stream

Kapaciteti: 55 miliardë metra kub në vit. Partnerët: Gazprom, Wintershall, E.ON, Gasunie, Engie.

Gazsjellësi Nord Stream u bë operativ në 2011. Mosmarrëveshjet midis Kievit dhe Moskës në vitin 2006 dhe 2009 e bëri Rusinë të ndalojë rrjedhën gazit natyror përmes Ukrainës, duke privuar Evropën nga furnizimi me gaz, cka përshpejtoi ndërtimin e Nord Stream. Tubacioni i mundëson Rusisë të ofrojë gaz direkt në Gjermani dhe pjesë të tjera të Evropës Qendrore.

2. NORDEUROPAISCHE ERDGASLEITUNG (NEL)

Kapaciteti: 20 miliardë metra kub në vit. Partnerët: Gazprom, Wintershall, E.ON, Gasunie, Fluxys.

Tubacioni NEL është komplementar me projektin OPAL dhe lidhet Nord Stream për infrastrukturën ekzistuese të gazit në Gjermaninë Perëndimore.

3. OPAL

Kapaciteti: 35 miliardë metra kub në vit. Partnerët: Wintershall, Gazprom, E.ON.

Tubacioni gjerman i ndërtuar nga OPAL u bë aktiv në vitin 2011 dhe lidh Nord Stream me infrastrukturën e gazit në Gjermaninë Lindore dhe Evropën Qendrore. Paketa e tretë e Energjisë së BE-ja kufizon Gazprom-it përdorimin e OPAL. Komisioni Evropian pritet të rrisë përjashtimin nga 50 për qind në mars të vitit 2014, duke i lejuar Gazprom të përdorë tubacionin me kapacitet të plotë. Megjithatë, komisioni shtyu planet e tij për shkak të Ukrainës krizës.

4. NORTHERN LIGHTS AND YAMAL EUROPE

Kapaciteti: 84 bilion metra kub në vit. Partnerët: Gazprom, Beltrangaz, PGNiG.

Dritat e veriut dhe Yamal-Europe janë dy tubacione të mëdha që japin gazin rus në Evropën Lindore. Polonia varet nga ky tubacion. Në një përpjekje për të bërë më pak të varur nga energjia ruse, Varshava kërkon të zhvillojë një strukturë të importit LNG në Detin Baltik.

5. Soyuz

Kapaciteti: 26 miliardë metra kub në vit. Partnerët: Gazprom, Ukrtransgaz.

Soyuz është një nga rrugët kryesore të Gazprom-it për eksportin dhe transmetimin e gazit rus në Evropë përmes Ukrainës. Tubacionet kanë një kapacitet total prej mbi 150 miliardë metra kub. Në një përpjekje për të shmangur përdorimin e Ukrainën si një shtet transit, Gazprom është duke kërkuar rrugë alternative nga 2019 e tutje.

6. BROTHERHOOD

Kapaciteti: 132 bilion metra kub në vit. Partnerët: Gazprom, Ukrtransgaz.

Së bashku me tubacionin Soyuz, sistemet tubacionit brotherhood dhe Urengoy-Pomary-Uzhgorod janë përçues të mëdhenj të eksportit të Gazprom-it, duke dhënë gaz në Evropë përmes Ukrainës. Rusia ka qenë duke u përpjekur për të reduktuar varësinë e saj në Ukrainë si një shtet transit.

7. Blue Stream

Kapaciteti: 16 bilion metra kub në. Partnerët: Gazprom, Botas, Eni.

Është një nga dy sistemet kryesore të tubacionit që Gazprom përdor për të ofruar gazin natyror në Turqi. Gazprom mund të dorëzojë rreth 16 bcm në Turqi përmes Ukrainës, dhe një tjetër 16 bcm drejtpërdrejt në Turqisë nëpërmjet Blue Stream. Në vitin 2014, Turqia dhe Rusia ranë dakord për të zgjeruar kapacitetin e Blue Stream.

8. RUSSIAN GAS-WEST PIPELINE

Kapaciteti: 16 miliardë metra kub në vit. Partnerët: Botas, Transgaz, Bulgartransgaz.

Tubacionet e gazit në perëndim të rusisë i japin gaz turqisë nëpërmjet Ukraihinës, Rumanisë dhe Bullgarisë.

9. Nord Stream 2

Kapaciteti: 55 miliardë metra kub në vit. Partnerët: Gazprom, Shell, OMV, E.ON.

Gazprom nënshkroi një memorandum mirëkuptimi me Shell, OMV, dhe EON në Shën Petersburg në Forumin Ndërkombëtar Ekonomik 2015 për të ndërtuar Nord Stream-2 tubacionit. Siç është propozuar, Nord Stream-2 do të vihet në funksion në fund të vitit 2019. Tubacioni do të rrisë kapacitetin me kalimin e kohës për të balancuar nga reduktuar prodhimin e Detit të Veriut.

10. TURKISH STREAM

Kapaciteti: 63 miliardë metra kub në vit. Partnerët: Botas, Gazprom.

Tubacioni është projektuar për të siguruar një rrugë alternative për të ofruar gazin natyror në Evropën jugore, duke anashkaluar Ukrainën. Gazprom nënshkroi një marrëveshje me Greqinë për lidhjen Jugore të tubacionit evropian. Gazprom dhe Turqia kanë janë ende duke e finalizuar një marrëveshje për tubacionin TurkStream i cili shmang transitin nga Ukrahna.

11. EASTRING PIPELINE

Kapaciteti: 20 miliardë në 40 miliardë metra kub në vit. Partnerët: Eustream, Transgaz, Bulgartransgaz.

Eastring do të lidhë infrastrukturën e gazit në Sllovaki, në Rumani dhe në Bullgari. Sllovakia ka marrë rolin udhëheqës në këtë projekt dhe madje sugjeroi lidhjen me TurkStream. Bratislava dëshiron të jetë pjesë e planeve të Gazprom për të diversifikuar mundësitë e tranzitit larg Ukraihinës.

12. TRANS ADRIATIC PIPELINE

Kapaciteti: 10 miliardë metra kub në vit. Partnerët: BP, SOCAR, Statoil, Fluxys, Enegas, Axpo.

TAP është një nga projektet e Korridorit Jugut e BE-së të dizajnuara për të lëvizur gaz nga rajoni i Detit Kaspik drejt Evropës Jugore nëpërmjet Grqeisë, italisë dhe Shqipërisë si një mënyrë për të reduktuar varësinë nga Rusia. Tubacioni TAP do të lidhë me tubacionin TANAP në kufirin Turqi-Greqi dhe për të dërguar gaz në itali nëpërmjet Shqipërisë. Ndërtimi i projekt ka nisur këtë vit.

13. TANAP

Kapaciteti: 16 miliardë metra kub në vit. Partnerët: SOCAR, BP, Botas.

TANAP është projektuar për transportuar gaz nga Azerbajxhani në Turqi, ku ajo do të lidhet në tregjet në Evropë. TANAP do të dërgojë 16 miliardë metra kub gaz në Turqi, ku do të lidhet me gazsjellësin TAP për të dërguar 10 bcm më tej në Evropë. TANAP dhe TAP janë projekte themelore energjetike në Korridorin Jugor të Gazitqë do të sjellë në Bashkimit Evropian gazin e kaspikut si një burim alternativ për të luftuar varësinë nga Rusia. Ndërtimi në TANAP pritet të jetë përfundojë në 2018.

14. SOUTH STREAM

Kapaciteti: 63 miliardë metra kub në vit. Partnerët: Gazprom, Eni, të tjerët.

Rrjedha e Jugut ishte një sistem tubacioni që do të kishte dërguar gaz nga Rusia në Bullgari përmes Detit të Zi dhe pastaj më tej përmes Serbisë në Evropën Qendrore. Gazprom ka anuluar projektin në dhjetor të vitit 2013 dhe po ndjek projektin e tubacionit TurkStream në vend të kësaj, duke shpresuar për të arritur të njëjtin qëllim strategjik të anashkaluar Ukrainën. Komisioni Europian kundërshtoi Rrjedhën e Jugut dhe ka kontribuar në anulimin Gazpromit të projektit.

Revista Monitor,  26.08.2015