Përse energjia e ripërtëritshme është kaq e shtrenjtë?
The Economist
Shumica e Njerezve jane dakord qe emetimet e karbonit nga stacionet e energjise jane nje shkak i rendesishem i ndryshimit te klimes. Keto dite nje argument i ashper eshte se cfare mund te bejme per kete. Shume qeveri jane duke investuar shuma te medha parash ne burimet e riperteritshme te energjise elektrike, te tilla si turbinat me ere, fermat diellore, hidroelektrike dhe bime gjeotermale. Por vendet te cilat e perdorin energjine e rinovueshme ne sasi i te medha tilla si Danimarka dhe Gjermania, perballen me cmimet me te larta te energjise ne bote. Ne Britani energjia elektrike nga mullinjte me ere kushton dy here me shume se sa nga burimet tradicionale, energjia diellore eshte edhe me i dashur. Cfare e ben ate kaq te kushtueshme?
Entuziastet e energjise se riperteriteshme kane perdorur turbinat e eres per te gjeneruar energji elektrike qe nga viti 1880, por perpjekjet per te ndertuar ferma shume te medha me ere ka filluar vetem ne fund te viteve 1970.Shkalla e nevojes per energji diellore dhe te tjera si keto eshte ende ne fillime. Dhe ne krahasim me stacionet tradicionale te energjise, gjeneratoret e rinovueshem jane te lire per tu menaxhuar, por te kushtueshem per tu ndertuar, e cila i ben ata me te prekshem ndaj ndryshimeve ne koston e kapitalit.
Nje sfide me thelbesore eshte se gjeneratoret e riperteritshem te imponojne kosto ne rrjetin me te gjere te energjise elektrike. Vendet me te mira jane shpesh larg nga qytetet e medha (ne kodrat e Skocise, liqenet franceze ose shkretirat Amerikane), i bejne ata te shtrenjte per tu lidhur. Shume lloje te zakonshme te gjeneratoreve te riperteritshem prodhojne energji vetem kur dielli shkelqen ose kur fryn era. Turbinat e eres, per shembull, marrin vetem rreth nje te treten e kohes. Kjo do te thote se vende te cilat kane nje shume te gjenerates se rinovueshme ende duhet te paguajne per te ruajtur llojet tradicionale te stacioneve te energjise te gatshem per tu ven ne pune kur ka kerkesa. Dhe energjia nga keto stacione behet me e shtrenjte per shkak se ata nuk mund te punojne ne maksimum.
Kostoja e larte e gjeneratoreve te riperteritshem pengon perpjekjet per te trajtuar ndryshimin e klimes, edhe atehere kur qeverite germoje thelle per ti financuar ato. Nje rrezik eshte se rritja e mprehte ne cmimet e energjise do te perzere prodhuesit per tu vendosur ne me pak vende “te gjelberta”, gje e cila do te thote qytetaret do te perfundojne te konsumojne me shume karbon, nepermjet importeve. Nje tjeter shqetesim eshte se qeverite do te perfundojne te zgjasin jeten e bimeve te pista te thengjillit per te sherbyer si rezerve kur gjenerimi i rinovueshme eshte i ulet. Por tani per tani pasoje kryesore e kostove te larta te rinovueshme eshte rritja e interesit ne alternativa te diskutueshme. Cmimi i energjise berthamore ka qene ne rritje per dekada, por ajo ende duket pak e shtrenjte se shume lloje te gjenerates se rinovueshme. Stacionet e energjise se gazit-shkarkues jane afersisht gjysem ndotese si ato me qymyr. Ndertimi i me shume prej tyre mund te ofroje nje menyre me te lire per vendet per te ulur emetimet ne afat te shkurter, dhe per te blere operatore te rinovueshem per ti sjelle kostot e tyre nen kontroll.
Mjedisi Sot, 08.01.2014