Azerbajxhani, Alijev indirekt favorizon projektin TAP

Kanë mbetur pak ditë nga gara që do të zgjedhë TAP ose Nabucco për transportin e gazit nga Azerbajxhani dhe Europë dhe duket se peshorja po anon nga TAP. Pavarësisht se është një projekt shumë më i vonë se Nabucco, TAP shihet nga ekspertët ndërkombëtarë të energjisë me fizibël, pasi përfundon më shpejt dhe ka kosto më të lira. Ministri i Energjisë së Azerbajxhanit, Natig Alijev u ka bërë thirrje aksionerëve të “Shah Deniz” që në procesin e përzgjedhjes së fituesit të udhëhiqen nga termat komercialë të projekteve. Shqipëria është një nga vendet ku kalon TAP dhe nëse ky projekt përzgjidhet si fitues, ekonomia jonë do të gjendet në një stad krejt të ri zhvillimi.

Azerbajxhani

Ministri azer dje ka folur qartë: ‘Duam përfitime të larta dhe shpejt”. Ekspertët thonë se këto i siguron vetëm projekti TAP. “Tani, faktori kryesor për partnerët është faktori komercial dhe përfitimi në afat të shkurtër. Ata duhet të marrin kthimin e investimeve të tyre sa më shpejt të jetë e mundur”, tha Alijev dje për mediat azere. Sipas tij, “Shah Deniz Group” do të shqyrtojë edhe çështje afatgjata, në veçanti, të tilla si rruga e cila premton një bazë të madhe të konsumatorëve. Ekspertët gjithashtu theksojnë se komponenti komercial do të luajë një rol të rëndësishëm në zgjedhjen e një rruge të formës së prerë për transportimin e gazit të Azerbajxhanit në Evropë. Për më tepër, ekspertët thonë se rruga e zgjedhur duhet të jetë më e zbatueshme nga ana tregtare dhe tregu i zgjedhur duhet të jetë në gjendje të ofrojë eksportuesit afatgjatë, sigurinë e kërkesës për një periudhë prej të paktën 20-25 vjet. Nga ky këndvështrim, krahasimi i dy tubacioneve është i rëndësishëm. Nabucco West, një kopje e versionit të Nabucco-s, i cili parashikon ndërtimin e një tubacioni nga kufiri turko-bullgar në Austri dhe TAP janë pjesë e Korridorit jugor të gazit, e cila është një nga projektet energjetike prioritare të BE-së. Korridorin jugor i gazit synon diversifikimin, rrugët dhe burimet e furnizimit me energji. Ekspertët besojnë se avantazhi fillestar i Nabucco West janë çmimet e larta të gazit në tregjet ballkanike. Projekti TAP, që është duke konkurruar për Perëndimin, është projektuar të transportojë gaz nga rajoni i Kaspikut përmes Greqisë dhe Shqipërisë dhe nëpër detin Adriatik, në jug të Italisë dhe më tej në Evropën Perëndimore. Kapaciteti fillestar i TAP do të jetë 10 miliardë metra kub në vit. Përparësitë e projektit TAP përfshijnë çmimin më të lartë të gazit në Itali me 20 për qind, në krahasim me çmimin në Europën Perëndimore, si dhe potencial të rëndësishëm financiar.

Ekspertët

“Rëndësia strategjike e Nabucco-s është reduktuar për shkak të fleksibilitetit të tregut të gazit europian”, thotë John Roberts i Platts, ekspert i politikave për naftësjellësit. Shumë në Bruksel kanë rritur mbështetjen për TAP-in, sepse duke kaluar nëpërmjet Greqisë dhe Italisë, mund të japë një shtysë të madhe për t’i nxjerrë këto vende të prekura rëndë nga kriza. Ekonomitë e vendeve do të sigurojnë vende pune, pagesat e tranzitit dhe do të kenë gaz më të lirë. TAP ka avantazhe të tjera, gjithashtu: “Kjo ju lejon për të hyrë në tregje të virgjër, të tilla si Shqipëria, Mali i Zi, dhe ndoshta për Kosovën”, thotë Michael Hoffmann, kreu i TAP i punëve të jashtme. Ai thotë gjithashtu se TAP mund të lidhë deri me tubacionet e tjera që potencialisht do të shtrihen ndikimin e saj në Austri dhe madje edhe Mbretërinë e Bashkuar. Në fund të fundit, vendimi do të bazohet vetëm në konsiderata komerciale. Partnerët e “Shah Deniz” janë duke folur për blerësit përgjatë rrugëve të dy tubacioneve për të parë se çfarë ata janë të përgatitur për të ofruar për gazin e Azerbajxhanit. Gara për TAP ose Nabucco pritet të zhvillohet në ditët e fundit të këtij muaji, ndërsa vëllimi i investimeve do të përcaktohet në tetor.

“Tani, faktori kryesor për partnerët është ai komercial dhe përfitimi në afat të shkurtër. Ata duhet të marrin kthim të investimeve të tyre sa më shpejt të jetë e mundur”, tha Alijev dje për mediat azere.

Gazeta Mapo, 12.06.2013