ERE, gjetjet kryesore te monitorimit te CEZ
Në zbatim të Ligjit “Për Sektorin e Energjisë Elektrike”, ERE ka të drejtën dhe detyrën për të monitoruar, kontrolluar dhe inspektuar shërbimet e operatoreve të liçensuar, perfshirë dhe kompaninë CEZ.
Për këtë arsye, Bordi i Komisionerëve të ERE-s u mblodh në 29 korrik për të shqyrtuar raportin për monitorimin e kompanise “CEZ Shperndarja” sh.a (në administrim të përkohshëm).
Bazuar ne Rregulloren “Mbi procedurat e emërimit të administratorit dhe kompetencat e tij”, Administratori i CEZ raporton periodikisht ERE-s për ecurinë e procesit të Administrimit, sipas përcaktimeve të mëposhtme:
a) të paktën një herë në muaj Administratori i paraqet për miratim Rregullatorit një raport për gjendjen financiar dhe veprimtarine operacionale të Shoqerise se Interesuar gjatë procesit të administrimit, së bashku me vlerësimin e qëndrueshmërisë së Shoqerise se Interesuar dhe mundësinë e kryerjes se operacioneve të mëtejshme dhe permbushjes se detyrimeve të saj, i cili përfshin te pakten:
i) shpenzimet e paparashikuara, të cilat kanë efekt në detyrimet dhe mbarevajtjen e aktiviteteve te Shoqerise se Interesuar;
ii) vlerësimin e masave të mundshme për të eliminuar vështirësitë financiare dhe/ose operative të Shoqerise se Interesuar së bashku me vlerësimin e shpenzimeve për zbatimin e këtyre masave.
iii) planin e shpenzimeve per muajin pasardhes e cili miratohet nga ERE
Gjetjet kryesore të Raportit
1) Dergimi i informacioneve tek ERE
Shoqeria CEZ Shperndarje sh.a. (ne administrim te perkohshem) nuk ka derguar tek ERE informacionet e duhura brenda afateve te vendosura dhe ne perputhje me Rregulloren, duke mos permbushur kushtet per nje vendimarrje te ERE-s.
2) Procedurat ligjore te ndjekura per prokurimet e kryera per vitin 2013
Nga monitorimi i kryer lidhur me prokurimet e investimeve ne CEZ Shperndarje, ne administrim te perkohshem u konstatua se procedura e ndjekur per te gjitha investimet eshte “Kerkese per Oferte” me dy raunde. Ftesa per oferte i referohet Rregullave dhe Procedurave te Brendshme te CEZ Shperndarje dhe nuk eshte kryer sipas Procedurave te Prokurimit Publik.
3) Importet e CEZ 2013
Nga monitorimi i kryer ne Cez Shperndarje, ne administrim te perkohshem, lidhur me prokurimet per blerjen e energjise elektrike per mbulimin e humbjeve ne rrjetin e Shperndarjes, ERE konstaton se per periudhen Janar-Prill 2013, nga ana e Cez Shperndarje, ne administrim te perkohshem eshte prokuruar dhe blere sasia e energjise prej 148,136 MWH me nje cmim prej 46.44 Euro/ MWH. Ne relacionin argumentues kompania ka insistuar se procedurat e blerjes se energjsie elektrike jane kryer konform rregullave standarte te blerjes se energjsie dhe jane paraqitur kontratat per miratim por ERE nuk ka reaguar, si te tille kompania nuk mund te priste deri ne nje aprovim te ERE.
4) Realizimi i targetave te humbjeve dhe plani i masave i hartuar nga kompania
Nga monitorim i informacioneve periodike te cilat kane mberritur me vonesa te pajustifikuara, ERE thekson se gjendja paraqitet si vijon:
• Nga kjo tabele bie ne sy nje tendence ulje e humbjeve totale deri ne 39.52% ne muajin Maj 2013.
• Shqetesues eshte fakti qe eshte rritur numri konsumatoreve me konsum “0” me rreth 50 000 fatura nga 242 502 ne muajin Mars ne 293 027 ne muajin Prill. E thene ne % te numrit te konsumatoreve gjithsej, verejme qe konsumojne “0”energji 20.9 % e konsumatoreve ne muajin Mars dhe 24.9 % e konsumatoreve ne Prill 2013.
ERE thekson se deri tani, edhe pse i kemi kerkuar CEZ planin e veprimeve qe kane parashikuar per reduktimin e humbjeve, akoma nuk kemi marre pergjigje.
Enti propozon qe te pergatitet nje studim i gjendjes aktuale te matjes dhe nje Plan Veprimi per arritjen e objektivave ne drejtim te plotesimit me matje i te gjithe abonenteve si dhe kabinave, transformatoreve e fiderave deri ne nivelin e tensionit te ulet. Gjithashtu te pergatitet nje studim i gjendjes se sistemit te faturimit duke vendosur targete e afate kohore lidhur me eleminimin e anomalive, saktesimin e bazes se te dhenave, leximin periodik, faturimin etj.
5) Levizja e parase per periudhen Prill dhe Maj 2013
• KESH sh.a, OST sh.a – Persa i perket zerave KESH sh.a dhe OST sh.a vihet re qe kompania ka vazhduar me kryerjen e pagesave te prapambetura kundrejt KESH sh.a dhe OST sh.a dhe nuk ka kryer pagesave per detyrimet e reja ndaj ketyre kompanive. Duke i krahasuar me skedulin e pagesave kemi nje tejkalim te pageses per muajin Prill 2013 kundrejt KESH dhe OST ndersa per muajin Maj i eshte permbajtur intervalit te ketyre pagesave sipas skedulit te pagesave.
• Sikurse shpjegohet pergjate informacionit, kompania CEZ ka patur tejkalime te disa zerave krahasuar me skedulin e pagesave te miratuar nga ERE dhe nga ana tjeter verehet gjithashtu se disa zera nuk jane realizuar ne nivelin e miratuar nga ERE.
6) Shpenzimet e realizuara per periudhen Janar-Maj 2013
Shpenzimi mesatar i blerjes se energjise elektrike per te dy aktivitet e shperndarjes dhe furnizimit, sic verehet ne tabelat me siper , eshte 3,365 milion leke ne muaj, ndersa ky shpenzim ne llogaritjet e tarifes se miratuar per peridhen 2012-2014 eshte 1,624 milion leke ne muaj. Shpenzim ky qe vjen nga rritja e humbjes ne rrjet pertej objektivave te vendosura . Kjo kosto e tepert per blerjen e energjise elektrike per mbulimin e humbjeve ne rrjetin e shperndarjes per periudhen janar-prill 2013 rezulton me nje humbje financiare per rreth 5,000 milion leke.
Gjithashtu ERE ve ne dukje faktin qe CEZ duhet e tregoje shume kujdes ne politikat e punesimit dhe te pageses se punonjesve ne menyre, qe ne kushtet e administrimit te perkoheshem te respektoje objektivat e vendosura nga ERE.
7) Mbledhja e Borxheve
ERE rekomandon qe kompania CEZ duhet te nderprese kryerjen e shpenzime, pagesave apo rakordime per kete lloj sherbimi qe i perket periudhave te administrimit te meparshem .
8) Lidhja e Kontratave te Reja
Nga monitorimet vihet re qe pervec se nuk jane trajtuar te gjithe kerkesat per lidhje te re edhe ne rastet kur jane trajtuar, nuk jane respektuar afatet e percaktuara ne Rregulloren e Lidhjeve te Reja.
9) Konkluzionet
Nga monitorimi konstatohet :
a) Paraqitja e nje numri te madhe ankesash sidomos gjate periudhes Janar- Maj 2013.
b) Perkushtimi dhe performanca e mire e kompanise ne zgjidhjen e ankesave sidomos gjate periudhes se vendosjes ne administrim te perkoheshem.
c) Rritja e cilesise se sherbimit sidomos ne furnzizimin me energjie elektrike e cila ka qene e vazhdueshme dhe e panderprere.
d) Zbatimi i detyrimit ligjor per mosaplikimi i nderprerjeve kolektive te energjise nga ana e kompanise “CEZ-Shperndarja” sha (ne administrim te perkoheshem) ndaj konsumatoreve te saj.
e) Performance e mire e kompanise lidhur me zbatimin e vendimeve te ERE-s per trajtimin e ankesave/kerkesave te konsumatoreve te Energjise Elektrike.
energjia.al, 31.07.2013