Bien eksportet e energjisë elektrike

Tregtia e jashtme e gjashtëmujorit të parë të këtij viti është një panoramë e qartë e varësisë së ekonomisë sonë nga energjia elektrike. Ndonëse vitet e fundit janë bërë investime të mëdha në prodhimin e energjisë, e madje disa prej hidrocentraleve private janë futur në prodhim, pavarësia elektroenergjetike e vendit është shumë e largët. Mjafton të shikojmë gjashtëmujorët e parë të dy viteve të fundit për të kuptuar varësinë e lartë të ekonomisë sonë nga një burim i rëndësishëm si ai i energjisë elektrike.

Sipas të dhënave të Institutit të Statistikave, bilanci i energjisë është përmbysur tërësisht. Eksporti i energjisë elektrike ka rënë jo pak, por dhjetë herë në gjashtë muajt e parë të këtij viti krahasuar më të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Sipas INSTAT, eksporti zbriti në 116.7 mijë GWh nga 1256.5 GWh që eksportuam gjysmën e parë të vitit 2013. Por, sistemi i energjisë nuk është mjaftuar me kaq. Ulja e eksporteve ka rënë për shkak të tkurrjes së ndjeshme të prodhimit të energjisë, të cilën kompania kryesore e prodhimit KESH e shpjegon me mungesën e reshjeve. Por, performanca e dobët e prodhimit të energjisë, nuk na ka siguruar më pak të ardhura nga eksporti. Të dhënat e tregtisë tregojnë se prodhimi nuk ka qenë i mjaftueshëm për vazhduar të plotësojë pjesën më të madhe të tregut. Këtë vit jemi detyruar të importojmë më shumë, ose më saktë të dyfishojmë importin e energjisë. Sipas të dhënave të INSTAT, importi bruto i energjisë elektrike është rritur më shumë se dy herë në gjashtëmujorin e parë të këtij viti krahasuar me të njëjtën periudhë, duke arritur në 1.786 GWh. Një vit më parë, ky import ishte 804 GWh.

Në këtë periudhë, importi furnizoi mbi 44% të tregut me energji nga 20,2% që zinte për të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Bilanci i energjisë është përkeqësuar jo vetëm në prodhim por edhe administrimin e saj në shpërndarje. Ndaj ekspertët mendojnë se pati edhe më shumë nevojë për importe. Të paktën në shtatë vitet e fundit, 2010-a ka qenë më pozitivi sa i përket nivelit të humbjeve në rrjet. Të dhënat zyrtare tregojnë se vetëm në këtë periudhë, ato kanë njohur vlerën më të ulët, në rreth 30.3%. Ndërsa humbjet në rrjet të energjisë elektrike kulmuan në vitin 2012, kur i kaluan 46% të totalit. Sipas të dhënave, duket qartë se tendenca e humbjeve në rrjet ka qenë vetëm në rritje. Statistikat e ERE-s në raportin vjetor tregojnë se për vitin 2013, niveli i humbjeve i raportuar nga CEZ Shpërndarje sh.a. ishte mbi 45%, me një përmirësim të lehtë prej 1.3% nga humbjet e konstatuara në vitin 2012. Në sistemin e transmetimit humbjet e energjisë elektrike arritën në 209.6 GWh, pra më shumë se eksporti i këtyre gjashtë muajve. Në total, humbjet në sistemin e transmetimit janë 2.32% e totalit të prodhimit.

Revista monitor, 18.10.2014