Beograd-Prishtine, marreveshje per energjine dhe telekomunikacionin?
Sipas marrveshjes se prillit, Beogradi dhe Prishtina duhet te pajtohen ne ceshtjet e telekomunikacionit dhe energjise para 15 qershorit.
Marreveshja mbi Energjine Elektrike duhet te zgjidhe ceshtjen e furnizuesve te energjise ne veri; rregullimi dhe furnizimi me energji ne kete pjese te Kosoves, si dhe ceshtja e kalimit te linjave te transmetitmit te energjise elektrike permes Kosoves. Marreveshje mbi telekomunikacionet do te adresoje ceshtjet e prefiksit nderkombetar per Kosoven dhe licencen per Marreveshjen e telefonise ne Kosove.
Marreveshjet ne keto zona jane nje parakusht per te dyja palet per te ecur perpara drejt anetaresimit ne BE. Nenstacioni elektrik Vallac ne veri te Kosoves ndoshta kurre nuk do te kishte terhequr vemendjen e publikut nese nuk do te ishte bere objekt i mosmarreveshjes mes Serbise dhe Kosoves mbi pronesine dhe kompetencat. Rendesia strategjike e ketij vendi eshte e qarte.
Nenstacioni Vallac operon ende si si pjese e rrjetit elektrik te Serbise qe kontrollon furnizimin me energji elektrike per te gjithe pjesen veriore te Kosoves. 20 km poshte rruges ne komunen e Zubin Potokut ndodhet nje tjeter pike strategjike, hidrocentrali i Gazivode-s. Rreth gjysma e energjise elektrike qe prodhohet ketu, furnizon tere veriun e Kosoves. Nje pjese e mire e Kosoves po furnizohet me uje nga rezervuari i Gazivodes.
Misa Bozovic drejtori i centralit elektrik
“Ky central eshte shume i rendesishem per veriun dhe per pjesen qendrore te Kosoves. Ai furnizon Mitrovicen jugore dhe veriore me uje te pijshem, si dhe Srbica, Vucitrn, Glogovac dhe te gjitheP rishtinen. Termocentrali i madh Obiliq B merr uje nga ketu dhe pa kete uje nuk mund te funksionoje. Furnizuesit e energjise ne Gazivode dhe Vallac jane te lidhura me Serbine dhe veprojne jashte sistemit energjetik te Kosoves. Duke pasur asnje kontroll efektiv mbi burimin strategjik te ujit te pijshem dhe industrial eshte nje situate e papranueshme per Prishtinen”. Menaxheri serb i Gazivodes thote se kjo ceshtje mund te zgjidhet. Korporata Energjetike e Kosoves (KEK) thote se gjendja aktuale eshte e paligjshme, sepse ato furnizojne veriun e Kosoves me energji elektrike, por pa mundesine per te mbledhur faturat per shkak te arsyeve politike.
Arben Gjukaj, drejtor i Korporates Energjetike te Kosoves, KEK
“E verteta eshte se ne te kaluaren Operatori i stacionit Vallac nuk ka respektuar urdhrat nga zyra e shperndarjes kombetar dhe ka rrezikuar te gjithe sistemin energjetik.” Ne vitin 2009 ata kane prere ne menyre te paligjshme sistemin nga ana jugore dhe ishin te lidhura me Novi Pazar 110 kilovolt ne Serbi por energjia qe shkon atje paguhet nga KEK-u. Nje dege e kompanise serbe aktualisht eshte pergjegjese per te mbledhur faturat ne Veri, por shkalla e faturave te paguara eshte shume e ulet”. Kush ne te ardhmen do te mbledhe faturat ne veri dhe mbi c’fare baze eshte pyetja qe shqeteson njerezit ne pjesen veriore te Mitrovices.
Ksenija Bozhovic, kryetar asamblese komunale ne Mitrovicen Veriore
“Asnjeri ketu nuk do qe te shmange pagimin e faturave, por ne menyre qe te paguajne, se pari qytetaret duhet kene nje cilesi minimale te sherbimit”. Ne duhet te kemi te njejten cilesi si qytetaret e tjere te Serbise, qe te kene furnizim te rregullt dhe llogaritjen e sakte te konsumit dhe atehere qytetaret tane do te paguajne per ate qe ata konsumojne. Marreveshja mes Beogradit dhe Prishtines do te trajtoje edhe ceshtjen e tranzitit nderkombetar te energjise elektrike neper Kosove”. Serbia kontrollon tranzitin dhe mbledh tarifat multimillionere per ate, qe Komisioni Europian ka thene vazhdimisht se kjo eshte nje shkelje e Traktatit te Komunitetit te Energjise te Evropes Juglindore.
Gazeta Shqiptarja.com, 07.06.2013 (me shkurtime)