Intervistë e ministrit Gjiknuri në Ora News

Last updated Oct 8, 2016

Ministri i Energjisë dhe Industrisë, Damian Gjiknuri, tha në studion e “Ekopolitikë” me gazetaren Aurora Sulçe se nuk do të ketë ulje të çmimit të energjisë deri në vitin 2018. Ai tha se borxhet e sektorit të energjisë janë mbi 800 mln euro.

Gjiknuri u shpreh se “furnizmi me cilësi do të jetë problem edhe për 8 vitet e ardhshme”

Gjiknuri: Energjetika u kthye në një hemorragji për buxhetin e shtetit. Detyra e parë që iu vu qeverisë është stabilizimi i këtij sektori, mbyllja e konflikteve të hapura dhe kthimi i këtij sektori që nuk gjeneronte humbje të mëdha.
Gropa në buxhet në 2013 ishte 23 mld lekë dhe këto alokoheshin nga buxheti, ndërkohë që mund të shkonin për vepra publike.

Shpëtimi që i është bërë buxhetit është gati 30 mld lekë të reja. Kjo është fatura ose efekti pozitiv.
Jepen para vetëm për investime dhe këto investime ta kthejnë këtë investim. Është hera e parë që shoqëritë e sektorit të energjisë kanë dalë me shifra pozitive. Borxhet janë rreth 800 e ca milionë euro, pra borxhet janë shumë të larta. Nuk po them se këto borxhe do të lahen për shkak të këtij bilanci, por dy gjëra mund të bëhen: Mund të ristrukturohen kreditë për të qenë të favorshme e dyta janë investimet.

Nuk do të ketë ulje të çmimit të energjisë

Gjiknuri: Ka një anomali Shqipëria. Ka një raport të zhdrejtë mes tarifave të energjisë për biznesin me tarifat për konsumatorët familjarë. Ky është një problem politik. Unë them që energjia është një tarifë e cila ka kosto dhe ajo duhet të shpërndahet sipas barrës. Këto janë pakte të mëdha sociale që politika nuk ka arritur t’i bëjë.

Pra nuk keni në plan?
Gjiknuri: Për momentin…realiteti është i tillë. Deri në vitin 2018, ne kemi një projekt dhe një program strikt të monitoruar nga FMN dhe BB. Pra duhet të arrijmë objektivat,

Pas 2018-s të shpresojmë për ulje çmimi?
Gjiknuri: Ne po mendojmë të lehtësojmë konsumatorët familjarë. Mbase ka elemente të tjera të borxheve të trashëguara dhe ne po e diskutojmë këtë. Kjo do të jetë një ulje indirekte e detyrimeve që konsumatorët mund të kenë ndaj sistemit të energjisë.

Gjiknuri: Nuk pati oferta për Skavicën për shkak të akuzave të opozitës

Gjiknuri: Skavica, që përbën një problem të madh, duhet parë me shumë kujdes. Skavica është pjesë e kaskadës së Drinit. Është optimizmi për sa i përket të gjithë kaskadës. Këtu shteti ka një interes publik, sepse bëhet fjalë për rezervuarin më të madh të ujit. HEC-et e tjera janë iniciativa private, që shteti nuk ka interes t’i stimulojë, por jo se merr rol direkt për sa u përket investimeve. Nuk pati oferta për Skavicën për shkak të akuzave të opozitës.

Gjiknuri: Nuk do të jepen kontrata koncesionare në Valbonë

Gjiknuri: Këto janë kontrata të trashëguara që kanë detyrimet e tyre. Është kollaj të thuash anuloje. Të anulosh një kontratë të ligjshme dhe pasojat financiare që vijnë. Këtu do të isha pjesë e një arbitrariteti të cilën unë nuk e kam. Për sa u përket elementeve mjedisore ju kam thënë, nëse ka elemente mjedisore që mungojnë ajo duhet të atakohet në një vend tjetër. Pra nuk është Ministria e Energjetikës që të jetë përgjegjëse për vlerësimin mjedisor dhe të mund të anulojë kontratë.

Do jepen kontrata të tjera koncesionare në atë zonë?

Gjiknuri: Jo. Në zonën e Valbonës, në zonat e mbrojtura ne jemi treguar të frenuar për politikat koncesionare. Këto janë pasoja të ish-qeverisjes. Ne kemi angazhuar veten që në zona të mbrojtura mjedisore nuk do të bëjmë ndërhyrje. Brenda hapësirave ligjore, cfarë kemi mundësi t’i pengojmë, do t’i pengojmë.

Gjiknuri: Me Bankers në arbitrazh, kemi mundësi të mbrohemi.

Do të përballeni në arbitrazh me Bankers?

Gjiknuri: Ne jemi duke u përgatitur, po komunikojmë edhe me avokatët. Kuptohet që procesi ka kosto, por ne do të shikojmë të gjitha interesat e shtetit shqiptar. Morëm kohën e nevojshme edhe për të bërë ankimin.

Ku do atakoheni?

Gjiknuri: Është në një nga Gjykatat Ndërkombëtare në Zvicër. Afati për ankim është deri më 23 tetor dhe ne do të marrim një vendim deri atëherë. Ne bëmë maksimumin tonë në auditimin që i bënë Bankers që krijoi këtë konflikt dhe vlera e pretenduar nga ana jonë ishte 200 e ca mln, nëse do të pranoheshin, gjeneronin një tatim fitim për shtetin vetëm për 2011, 67 mln dollarë plus gjoba shkonte mbi 70 mln. Nëse ky raport bie pjesërisht, gjithë kjo vlerë bie.
Është bërë maksimumi për të justifikuar të gjitha shpenzimet e një kompanie nafte, por është një proces i vështirë për shkak të modeleve të këqija të kontratës, dua të them dhe këtë të negociuara nga qeveritë e mëparshme. Këto qenë kushtet dhe kuptohet me rënien e çmimit të naftës kjo bëhet më e mprehtë dhe investimet në naftë kanë rënë goxha.

Jeni optimist për arbitrazhin dhe çfarë kostosh ka?
Gjiknuri: Nuk dua të flas paraprakisht, por kuptohet nuk ka fitore të plotë. Kemi argumente. Arbitrazhi do të marrë ekspertizën por kjo nuk është e thjeshtë.

Gjiknuri: ARMO është një transkasion privat, ajo është një kompani e falimentuar, por nuk mund të falimentojë për shkak të legjislacionit. Shteti shqiptar nuk ka marrë rol direkt për sa i përket ristrukturimit të kësaj ndërmarrje. Kemi fasilituar që rafineria të ketë mundësi të marrë një pjesë të naftës për të përpunuar aty. Rafineria duhet të punojë, vërtet ka teknologji të vjetër, por me disa ndërhyrje mund të përmirësohen edhe produktet që dalin prej saj dhe duke qenë një transaksion privat unë rezervohem të bëj komente, aq më tepër për konflikte të karakterit privat. Një gjë është e sigurt, që qeveria shqiptare nuk ka çeduar në kurriz të shqiptarëve. Problemet do të zgjidhen ligjërisht dhe ne do të bëjmë çmos që të sigurojmë një pjesë të naftës shqiptare të shkojë në rafineritë e vendit aty ku mundësi të përpunohet.

Cilësia e naftës, a monitorohet?

Gjiknuri: Pa diskutim që monitorohet. ISHTI i ka kapacitetet për ta monitoruar.

Gjiknuri: Do të rivihen në punë asetet e bakrit.

Gjiknuri: Jemi duke punuar. Do bëjmë disa ndryshime dhe shumë shpejt do të bëhen prezente. Disa u ripanë për sa i përket çmimit të referencës. Kromi shqiptar taksohet me çmimet e 2012 dhe kjo lehtësi u bë. Sektori minerar ka vuajtur nga mungesa e investimeve për shkak të shumë faktorëve, kryesisht me çmimet ndërkombëtare, pro edhe atë parcelizim që e kemi quajtur. Ne gjatë këtyre viteve arritëm që të konsolidojmë këtë proces, duke anuluar lejet që nuk ishin më funksionale, apo jashtë çdo kriteri teknik. Definuam zonën e rrezikshme për të reduktuar aktivitetin në zonat e rrezikshme. Bëmë të mundur shtimin e investimeve në krim me hapjen e pusit të thellësisë dhe tani së fundi, kemi krijuar mundësinë e zgjatjes së minierës së Bulqizës dhe për 20-25 vite të tjera. Është rritur prodhimi i brendshëm i ferrokromit dhe kjo është një gjë shumë e mirë dhe Shqipëria po eksporton. Ka tendencë të rritjes së çmimit të ferrokromit. Me sa i shikoj tregjet ndërkombëtare, edhe pak të bakrit, do të thotë që mund të rivihen në punë edhe asetet e bakrit në Shqipëri, që kanë pësuar një lloj krize vitet e fundit dhe nuk kanë funksionuar. Industria minerare ka shanse të mira, por është vurnerabël.

Ora News, 05.10.2016